Έχουν περάσει πλέον 3+ μήνες από τις τελευταίες εκλογές και μπαίνουμε στο χειμώνα με ανοιχτά πολλά μέτωπα. Βασικότερο μέτωπο είναι τα μέτρα των 11,5 δις - που ανεβοκατεβαίνουν μέχρι τα 17 αναλόγως τις ορέξεις. Εννοείται ότι η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ έχει εγκαταλείψει κάθε προεκλογική υπόσχεση, περί επαναδιαπραγμάτευσης (η ΝΔ), περί μη-αποδοχής οριζοντίων περικοπών και απολύσεων στο Δημόσιο (η ΔΗΜΑΡ) και το ΠΑΣΟΚ απλά είναι σε αποσύνθεση οπότε και να τηρούσε τις υποσχέσεις του, λίγη σημασία θα είχε. Αυτή είναι η εικόνα από τη μεριά της εξουσίας.
Από την πλευρά της Αριστεράς:
Έχοντας πλέον 3 γεμάτα χρόνια στην καρδιά της κρίσης, η πρόοδος που έχει κάνει η Αριστερά είναι - κατά τη γνώμη μου – κατώτερη των περιστάσεων. Τα 3 γεμάτα χρόνια έφεραν βέβαια ένα 27% στο ΣΥΡΙΖΑ και προοπτική κυβέρνησης Αριστερού κορμού στις επόμενες εκλογές. Αυτό το 27% προφανώς φορτώνει και με μεγάλες ευθύνες τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος δείχνει να τις αποδέχεται δεδομένου ότι με τον καιρό “στρογγυλεύει” τις θέσεις του, γίνεται πιο μετριοπαθής στις εκφράσεις του και γενικώς επιδιώκει να “γνωριστεί καλύτερα” με αυτό το 20-22% του ελληνικού εκλογικού σώματος που τον ψήφισε για πρώτη φορά.
Εδώ μια παρένθεση: Όσον αφορά στο “στρογγύλεμα” των θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ, υπάρχουν φίλοι και γνωστοί που τους ξενίζει μια τέτοια εξέλιξη. Λίγο τους θυμίζει ΠΑΣΟΚ, λίγο τους χαλάει την ριζοσπαστική εικόνα που είχαν για το ΣΥΡΙΖΑ το Δεκέμβρη, λίγο δεν τους ταιριάζει και με μερικά καλά άτομα που έχουν από τον ευρύτερο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ. Κατανοητή η δυσκολία, όμως ο χρόνος και οι εξελίξεις τρέξανε πιο γρήγορα: αυτή τη στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί το “εργαλείο” της μεσαίας και της εργατικής τάξης για να ανατρέψει (μάλλον απλά να συντηρήσει) την κατάσταση. Για να είναι αποτελεσματική η χρήση του εργαλείου, απαιτείται νίκη στις εκλογές, το οποίο για να γίνει θα χρειαστεί τουλάχιστον ένα 30% ώστε να μπορούμε να πούμε οτι ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί “κορμό” της επόμενης κυβέρνησης. Αυτό δεν θα γινόταν ποτέ, αν έπρεπε να περιμένουμε το 30% των Ελλήνων να καλύψει την απόσταση μέχρι το ημερολόγιο της Αυγής για το 2009, που τότε μπορεί να το διασκεδάσαμε αλλά θα ήταν αδιανόητο να κυκλοφορήσει από ένα κυβερνών κόμμα. Οπότε το μόνο που μένει είναι να κινηθεί το κόμμα προς την κοινωνία, προς κάποιες πιο κοινές παραδοχές περί της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος, της ΕΕ κλπ και να συμμεριστεί τις αγωνίες της πλειοψηφίας, ακόμα κι αν κάποιες από αυτές τις αγωνίες είναι αταίριαστες με το DNA του ΣΥΡΙΖΑ, πχ ξενοφοβία. Την κάνω αυτήν την παρένθεση γιατί φαίνεται σαν κάποιοι να περιμένουν ότι μια αυριανή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πχ θα νομιμοποιούσε όλους τους μετανάστες ή θα καταργούσε τα ΜΑΤ. Τέλος παρένθεσης.
Γιατί η Αριστερά (που σήμερα συσπειρώνεται λόγω της συγκυρίας στον ΣΥΡΙΖΑ) είναι κατώτερη των περιστάσεων;
Το μεγαλύτερο λάθος της στο προηγούμενο διάστημα, είναι ότι καλλιέργησε (πλην ΚΚΕ, που στάθηκε το μόνο “τίμιο” στη σκληρή δύσπεπτη γραμμή του, οπότε και καταποντίστηκε) τη θεωρία της “ανώδυνης λύσης”. Ότι δηλαδή, το χρέος είναι ένα μη-πρόβλημα, ένας απλός αριθμός, τον οποίο μπορούμε να τον αρνηθούμε, ή να τον διαγράψουμε, ή να τον συμψηφίσουμε με τις γερμανικές αποζημιώσεις – ενώ στην πραγματικότητα δεν ίσχυε τίποτα από όλα αυτά, όπως και πλέον έχει γίνει αντιληπτό από ένα συντριπτικά μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Μια ΣΟΒΑΡΗ Αριστερά θα έπρεπε κυριολεκτικά να κάνει την κρίση ευκαιρία και να πει με ειλικρίνεια προς τον κόσμο ότι το πρόβλημα όντως υφίσταται, να αναδείξει πού πήγαν τα λεφτά και να πάρει την πρωτοβουλία στην πράξη και να συντάξει αυτό το περιβόητο Εθνικό Σχέδιο Ανόρθωσης που ευαγγελίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ - προεκλογικά και μετεκλογικά - και να το δημοσιοποιήσει. Εκεί είναι που η Αριστερά έπεσε στο λάκκο που η ίδια έσκαβε τόσα χρόνια, όταν έδωσε προς την κοινωνία την ψευδή εικόνα ότι “αριστερή πολιτική” = παροχές. Χαρακτηριστικό αυτού, είναι ότι οι περισσότεροι μη-αριστεροί δεν έχουν να θυμούνται πολλές περιπτώσεις που ο ΣΥΡΙΖΑ προέβαλε στη Βουλή ή στην κοινωνία ζητήματα λειτουργίας του κράτους και του Δημοσίου, προώθησης της διαφάνειας, προτάσεις που να προσφέρουν ευκαιρίες ένταξης σε ειδικές ομάδες πληθυσμού (μετανάστες, τοξικομανείς κλπ).
Παρομοίως και στο μεταναστευτικό, η Αριστερά επέλεξε την τακτική του μη-προβλήματος: καταγγέλουμε τους διαμαρτυρόμενους ως ρατσιστές, δηλώνουμε αλληλέγγυοι στους μετανάστες και ζητάμε την νομιμοποίησή τους. Αυτό το σκεπτικό είναι αποδεκτό σε κύκλους της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ αλλά είναι μια τελείως ανέφικτη πολιτική όταν μιλάμε με όρους κυβέρνησης, ΕΕ, διεθνούς διπλωματίας. Θα έπρεπε εγκαίρως η Αριστερά (που ακόμα δεν το έχει κάνει) να δώσει μια αντιπρόταση που θα είναι βιώσιμη ταυτόχρονα και για τους μετανάστες και για τα τμήματα εκείνα της ελληνικής κοινωνίας που αντικειμενικά έχουν πιεστεί από την κατάσταση που διαμορφώθηκε σε διάφορες περιοχές, σε Αθήνα και επαρχία. Δεν θα ικανοποιηθεί κανείς πλήρως, μπορούν απλά όλοι να πάρουν κάτι και να υπάρξει αμοιβαία ανοχή (τουλάχιστον για εκείνο το μέρος των ντόπιων που δεν έχουν ιδελογικές αντιρρήσεις).
Αριστερή πολιτική είναι η ίδρυση οριζόντιων δομών σε τομείς της δημόσιας ζωής (σε δήμους, στην εκπαίδευση, στον πολιτισμό), η προώθηση της κουλτούρας του δημόσιου έναντι του ιδιωτικού, της συνύπαρξης, της διαφορετικότητας, της ανοχής και της συνεργασίας. Αυτά όλα είναι πράγματα που λείπουν τόσο πολύ από την ελληνική κοινωνία, και που δεν χρειάζεται κανένα κονδύλι για να εφαρμοστούν. Χρειάζεται απλά ένα σχήμα κατάλληλων ανθρώπων να συντάξει ένα συγκεκριμένο σχέδιο που θα το φέρει σε πέρας μια κυβέρνηση αύριο-μεθαύριο. Σε αυτό το σημείο έρχεται το άλλο έλλειμα του ΣΥΡΙΖΑ, που είναι άμεσα συνδεδεμένο με το πρώτο: το πρόβλημα του πολιτικού προσωπικού. Ο ΣΥΡΙΖΑ στη σημερινή Βουλή έχει με το ζόρι 3-4 “υπουργίσιμους” βουλευτές αλλά και πολλούς άλλους που σε περίπτωση νίκης στις επόμενες εκλογές, θα θεωρούν ότι δικαιούνται να πάρουν κυβερνητικό πόστο. Εδώ είναι το σημείο όπου η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αξιοποιήσει αυτό που έχω ορίσει ως “τεχνοκράτες της Αριστεράς”. Υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην “αγορά” τόσοι άνθρωποι που χαρακτηρίζονται από αριστερή ή έστω αριστερόστροφη σκέψη, που έχουν όμως παράλληλα και ειδικές γνώσεις και – κυρίως – έχουν διαμορφώσει τις απόψεις τους και τις γνώσεις τους σε συνθήκες πραγματικότητας και όχι στη γυάλα του βουλευτικού αξιώματος, όπου ζουν επί χρόνια πολλά από τα στελέχη πρώτης γραμμής του ΣΥΡΙΖΑ. Εκεί είναι που πρέπει να ρίξει το βάρος το κόμμα, να δώσει σε τέτοιους ανθρώπους προοπτική, όραμα, να τους επιτρέψει να δουλέψουν σε πρώτη φάση χωρίς καθοδήγηση, να είναι αυτοί οι συντάκτες ενός πλάνου που θα συμπεριλαμβάνει μια ουσιαστική πολιτιστική μεταρρύθμιση – αφού στην πραγματικότητα αυτό είναι που χρειάζεται η χώρα. Πάντως από πληροφορίες που έρχονται μέσα από το ΣΥΡΙΖΑ καταλαβαίνω ότι αυτή η “τάση” μάλλον είναι κυρίαρχη γύρω από την ηγετική ομάδα, και μακάρι.
Η λεπτή ισορροπία που καλείται σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ να κρατήσει είναι, αφενός να διατηρήσει τα αριστερά χαρακτηριστικά του, την ταξική τοποθέτηση, τη βάση του που είναι σημαντικό κεφάλαιο και που τροφοδοτεί με ενέργεια τους βουλευτές και, αφετέρου, να μπορέσει να προσεγγίσει το γνωστό και μη εξαιρετέο “μεσαίο χώρο”, να τον πείσει ότι αξίζει ο ΣΥΡΙΖΑ να δοκιμαστεί ως κυβερνητική πρόταση – πείθοντάς τον προφανώς για την ωριμότητά του, χωρίς φτηνά επικοινωνιακά κόλπα και “κλείσιμο ματιού”. Να πείσει το μεσαίο χώρο, όχι ότι έγινε “κέντρο” ή σοσιαλδημοκρατία, αλλά ότι ως Αριστερά προτίθεται να ασκήσει την εξουσία με τη μάξιμουμ δυνατή κοινωνική αποδοχή.
Εξάλλου, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζει ποσοστό 27% και την ίδια στιγμή η εφημερίδα του κόμματος έχει κυκλοφορία οριακά στις 2.000 αντίτυπα, είναι προφανές ότι αυτός ο κόσμος του 27% είναι δανεικός και – ενδεχομένως – τόσο απογοητευμένος που δεν θα δώσει δεύτερη ευκαιρία στο ΣΥΡΙΖΑ αν δεν δει χειροπιαστές ενδείξεις ότι μια τέτοια κυβέρνηση θα έχει πραγματική ιστορική αξία.
Από την πλευρά της Αριστεράς:
Έχοντας πλέον 3 γεμάτα χρόνια στην καρδιά της κρίσης, η πρόοδος που έχει κάνει η Αριστερά είναι - κατά τη γνώμη μου – κατώτερη των περιστάσεων. Τα 3 γεμάτα χρόνια έφεραν βέβαια ένα 27% στο ΣΥΡΙΖΑ και προοπτική κυβέρνησης Αριστερού κορμού στις επόμενες εκλογές. Αυτό το 27% προφανώς φορτώνει και με μεγάλες ευθύνες τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος δείχνει να τις αποδέχεται δεδομένου ότι με τον καιρό “στρογγυλεύει” τις θέσεις του, γίνεται πιο μετριοπαθής στις εκφράσεις του και γενικώς επιδιώκει να “γνωριστεί καλύτερα” με αυτό το 20-22% του ελληνικού εκλογικού σώματος που τον ψήφισε για πρώτη φορά.
Εδώ μια παρένθεση: Όσον αφορά στο “στρογγύλεμα” των θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ, υπάρχουν φίλοι και γνωστοί που τους ξενίζει μια τέτοια εξέλιξη. Λίγο τους θυμίζει ΠΑΣΟΚ, λίγο τους χαλάει την ριζοσπαστική εικόνα που είχαν για το ΣΥΡΙΖΑ το Δεκέμβρη, λίγο δεν τους ταιριάζει και με μερικά καλά άτομα που έχουν από τον ευρύτερο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ. Κατανοητή η δυσκολία, όμως ο χρόνος και οι εξελίξεις τρέξανε πιο γρήγορα: αυτή τη στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί το “εργαλείο” της μεσαίας και της εργατικής τάξης για να ανατρέψει (μάλλον απλά να συντηρήσει) την κατάσταση. Για να είναι αποτελεσματική η χρήση του εργαλείου, απαιτείται νίκη στις εκλογές, το οποίο για να γίνει θα χρειαστεί τουλάχιστον ένα 30% ώστε να μπορούμε να πούμε οτι ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί “κορμό” της επόμενης κυβέρνησης. Αυτό δεν θα γινόταν ποτέ, αν έπρεπε να περιμένουμε το 30% των Ελλήνων να καλύψει την απόσταση μέχρι το ημερολόγιο της Αυγής για το 2009, που τότε μπορεί να το διασκεδάσαμε αλλά θα ήταν αδιανόητο να κυκλοφορήσει από ένα κυβερνών κόμμα. Οπότε το μόνο που μένει είναι να κινηθεί το κόμμα προς την κοινωνία, προς κάποιες πιο κοινές παραδοχές περί της λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος, της ΕΕ κλπ και να συμμεριστεί τις αγωνίες της πλειοψηφίας, ακόμα κι αν κάποιες από αυτές τις αγωνίες είναι αταίριαστες με το DNA του ΣΥΡΙΖΑ, πχ ξενοφοβία. Την κάνω αυτήν την παρένθεση γιατί φαίνεται σαν κάποιοι να περιμένουν ότι μια αυριανή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πχ θα νομιμοποιούσε όλους τους μετανάστες ή θα καταργούσε τα ΜΑΤ. Τέλος παρένθεσης.
Γιατί η Αριστερά (που σήμερα συσπειρώνεται λόγω της συγκυρίας στον ΣΥΡΙΖΑ) είναι κατώτερη των περιστάσεων;
Το μεγαλύτερο λάθος της στο προηγούμενο διάστημα, είναι ότι καλλιέργησε (πλην ΚΚΕ, που στάθηκε το μόνο “τίμιο” στη σκληρή δύσπεπτη γραμμή του, οπότε και καταποντίστηκε) τη θεωρία της “ανώδυνης λύσης”. Ότι δηλαδή, το χρέος είναι ένα μη-πρόβλημα, ένας απλός αριθμός, τον οποίο μπορούμε να τον αρνηθούμε, ή να τον διαγράψουμε, ή να τον συμψηφίσουμε με τις γερμανικές αποζημιώσεις – ενώ στην πραγματικότητα δεν ίσχυε τίποτα από όλα αυτά, όπως και πλέον έχει γίνει αντιληπτό από ένα συντριπτικά μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Μια ΣΟΒΑΡΗ Αριστερά θα έπρεπε κυριολεκτικά να κάνει την κρίση ευκαιρία και να πει με ειλικρίνεια προς τον κόσμο ότι το πρόβλημα όντως υφίσταται, να αναδείξει πού πήγαν τα λεφτά και να πάρει την πρωτοβουλία στην πράξη και να συντάξει αυτό το περιβόητο Εθνικό Σχέδιο Ανόρθωσης που ευαγγελίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ - προεκλογικά και μετεκλογικά - και να το δημοσιοποιήσει. Εκεί είναι που η Αριστερά έπεσε στο λάκκο που η ίδια έσκαβε τόσα χρόνια, όταν έδωσε προς την κοινωνία την ψευδή εικόνα ότι “αριστερή πολιτική” = παροχές. Χαρακτηριστικό αυτού, είναι ότι οι περισσότεροι μη-αριστεροί δεν έχουν να θυμούνται πολλές περιπτώσεις που ο ΣΥΡΙΖΑ προέβαλε στη Βουλή ή στην κοινωνία ζητήματα λειτουργίας του κράτους και του Δημοσίου, προώθησης της διαφάνειας, προτάσεις που να προσφέρουν ευκαιρίες ένταξης σε ειδικές ομάδες πληθυσμού (μετανάστες, τοξικομανείς κλπ).
Παρομοίως και στο μεταναστευτικό, η Αριστερά επέλεξε την τακτική του μη-προβλήματος: καταγγέλουμε τους διαμαρτυρόμενους ως ρατσιστές, δηλώνουμε αλληλέγγυοι στους μετανάστες και ζητάμε την νομιμοποίησή τους. Αυτό το σκεπτικό είναι αποδεκτό σε κύκλους της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ αλλά είναι μια τελείως ανέφικτη πολιτική όταν μιλάμε με όρους κυβέρνησης, ΕΕ, διεθνούς διπλωματίας. Θα έπρεπε εγκαίρως η Αριστερά (που ακόμα δεν το έχει κάνει) να δώσει μια αντιπρόταση που θα είναι βιώσιμη ταυτόχρονα και για τους μετανάστες και για τα τμήματα εκείνα της ελληνικής κοινωνίας που αντικειμενικά έχουν πιεστεί από την κατάσταση που διαμορφώθηκε σε διάφορες περιοχές, σε Αθήνα και επαρχία. Δεν θα ικανοποιηθεί κανείς πλήρως, μπορούν απλά όλοι να πάρουν κάτι και να υπάρξει αμοιβαία ανοχή (τουλάχιστον για εκείνο το μέρος των ντόπιων που δεν έχουν ιδελογικές αντιρρήσεις).
Αριστερή πολιτική είναι η ίδρυση οριζόντιων δομών σε τομείς της δημόσιας ζωής (σε δήμους, στην εκπαίδευση, στον πολιτισμό), η προώθηση της κουλτούρας του δημόσιου έναντι του ιδιωτικού, της συνύπαρξης, της διαφορετικότητας, της ανοχής και της συνεργασίας. Αυτά όλα είναι πράγματα που λείπουν τόσο πολύ από την ελληνική κοινωνία, και που δεν χρειάζεται κανένα κονδύλι για να εφαρμοστούν. Χρειάζεται απλά ένα σχήμα κατάλληλων ανθρώπων να συντάξει ένα συγκεκριμένο σχέδιο που θα το φέρει σε πέρας μια κυβέρνηση αύριο-μεθαύριο. Σε αυτό το σημείο έρχεται το άλλο έλλειμα του ΣΥΡΙΖΑ, που είναι άμεσα συνδεδεμένο με το πρώτο: το πρόβλημα του πολιτικού προσωπικού. Ο ΣΥΡΙΖΑ στη σημερινή Βουλή έχει με το ζόρι 3-4 “υπουργίσιμους” βουλευτές αλλά και πολλούς άλλους που σε περίπτωση νίκης στις επόμενες εκλογές, θα θεωρούν ότι δικαιούνται να πάρουν κυβερνητικό πόστο. Εδώ είναι το σημείο όπου η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αξιοποιήσει αυτό που έχω ορίσει ως “τεχνοκράτες της Αριστεράς”. Υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην “αγορά” τόσοι άνθρωποι που χαρακτηρίζονται από αριστερή ή έστω αριστερόστροφη σκέψη, που έχουν όμως παράλληλα και ειδικές γνώσεις και – κυρίως – έχουν διαμορφώσει τις απόψεις τους και τις γνώσεις τους σε συνθήκες πραγματικότητας και όχι στη γυάλα του βουλευτικού αξιώματος, όπου ζουν επί χρόνια πολλά από τα στελέχη πρώτης γραμμής του ΣΥΡΙΖΑ. Εκεί είναι που πρέπει να ρίξει το βάρος το κόμμα, να δώσει σε τέτοιους ανθρώπους προοπτική, όραμα, να τους επιτρέψει να δουλέψουν σε πρώτη φάση χωρίς καθοδήγηση, να είναι αυτοί οι συντάκτες ενός πλάνου που θα συμπεριλαμβάνει μια ουσιαστική πολιτιστική μεταρρύθμιση – αφού στην πραγματικότητα αυτό είναι που χρειάζεται η χώρα. Πάντως από πληροφορίες που έρχονται μέσα από το ΣΥΡΙΖΑ καταλαβαίνω ότι αυτή η “τάση” μάλλον είναι κυρίαρχη γύρω από την ηγετική ομάδα, και μακάρι.
Η λεπτή ισορροπία που καλείται σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ να κρατήσει είναι, αφενός να διατηρήσει τα αριστερά χαρακτηριστικά του, την ταξική τοποθέτηση, τη βάση του που είναι σημαντικό κεφάλαιο και που τροφοδοτεί με ενέργεια τους βουλευτές και, αφετέρου, να μπορέσει να προσεγγίσει το γνωστό και μη εξαιρετέο “μεσαίο χώρο”, να τον πείσει ότι αξίζει ο ΣΥΡΙΖΑ να δοκιμαστεί ως κυβερνητική πρόταση – πείθοντάς τον προφανώς για την ωριμότητά του, χωρίς φτηνά επικοινωνιακά κόλπα και “κλείσιμο ματιού”. Να πείσει το μεσαίο χώρο, όχι ότι έγινε “κέντρο” ή σοσιαλδημοκρατία, αλλά ότι ως Αριστερά προτίθεται να ασκήσει την εξουσία με τη μάξιμουμ δυνατή κοινωνική αποδοχή.
Εξάλλου, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζει ποσοστό 27% και την ίδια στιγμή η εφημερίδα του κόμματος έχει κυκλοφορία οριακά στις 2.000 αντίτυπα, είναι προφανές ότι αυτός ο κόσμος του 27% είναι δανεικός και – ενδεχομένως – τόσο απογοητευμένος που δεν θα δώσει δεύτερη ευκαιρία στο ΣΥΡΙΖΑ αν δεν δει χειροπιαστές ενδείξεις ότι μια τέτοια κυβέρνηση θα έχει πραγματική ιστορική αξία.
RSS Feed