Εισαγωγή στο ΔΝΤ

Εισαγωγή στο ΔΝΤ (for english see below)

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι ένας παγκόσμιος οργανισμός που έχει στόχο την επίβλεψη του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, μέσω των επιμέρους στοιχείων που οι χώρες-μέλη στέλνουν σε αυτό. Στο ΔΝΤ συμμετέχουν (εκτός από τα στοιχεία και με οικονομική συνδρομή) σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου, εκτός από καμμιά 10αριά (Κούβα, Β.Κορέα, Ταϊβάν οι σημαντικότερες). Για μια πληρέστερη περιγραφή του ρόλου, της ιστορίας και των δράσεων του ΔΝΤ δες εδώ.

Σχηματικά μπορούμε να πούμε ότι το ΔΝΤ είναι για την οικονομία ό,τι ο ΟΗΕ για τον πόλεμο. Με μια διαφορά: στον ΟΗΕ, ως γνωστό, υπάρχει το Συμβούλιο Ασφαλείας, το οποίο δικαιούται να συνεδριάζει χωρίς την παρουσία άλλων χωρών-μελών. Στο Συμβούλιο Ασφαλείας εκπροσωπούνται 15 χώρες: 5 μόνιμα μέλη (χώρες) και 10 μη-μόνιμα μέλη. Δικαίωμα για βέτο έχουν μόνο τα μόνιμα μέλη και αυτά είναι η Αγγλία, η Γαλλία, οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα. Αντίθετα, στο ΔΝΤ δικαίωμα για βέτο έχουν μόνο οι ΗΠΑ.

Η ίδρυση
Η οικονομική κρίση του 1930, ο Α’ και ο Β’ΠΠ δημιουργούν προβλήματα, (εδώ εννοούμε οικονομικής φύσεως –πέρα των άλλων) ακόμα και σε χώρες που δεν ενεπλάκησαν άμεσα στα γεγονότα. Αυτή η αστάθεια της παγκόσμιας οικονομίας είναι ασύμφορη για όλους, αλλά κυρίως για τις ισχυρότερες -εξαγωγικές- οικονομίες. Γι’ αυτό, οι κυβερνήσεις Αγγλίας και Αμερικής αναζητούν τρόπους για να διασφαλίσουν στο μέλλον την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα.

Είναι μια εποχή κατά την οποία εκδηλώνεται η τάση για συμμαχίες χωρών με σκοπό να υπάρχει μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική σταθερότητα και ασφάλεια. Ο ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ, το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, το ΔΝΤ και κάποια χρόνια αργότερα η ΕΕ, η Μπενελούξ και η Κομεκόν είναι κάποιες από αυτές.

Μέχρι το τέλος του Β’ΠΠ ο πλούτος κάθε χώρας μεταφράζεται σε ανάλογα αποθέματα χρυσού. Αυτή η μέθοδος θεωρείται πλέον εύθραυστη για τη σύγχρονη οικονομία. Οι πρώτες 30 χώρες που με πρωτοβουλία των ΗΠΑ-Αγγλίας συμφωνούν στην ίδρυση του ΔΝΤ αποφασίζουν να του αναθέσουν τη διαχείριση των αποθεμάτων τους σε χρυσό, και πλέον διατηρούν αποθέματα σε δολάριο (δηλαδή το δολάριο γίνεται αποθεματικό νόμισμα). Σε αντάλλαγμα, το ΔΝΤ εγγυάται να στηρίξει την οικονομία μιας χώρας-μέλους αν εκείνη βρεθεί σε κρίση. Έτσι, οι ΗΠΑ, από θέση ισχύος στο τέλος του Β’ΠΠ ως ο απόλυτος νικητής, μέσω του ΔΝΤ, καταφέρνουν να διαχειρίζονται το συσσωρευμένο χρυσό πολλών χωρών, αποκτώντας τεράστια διαπραγματευτική δύναμη.

Φυσικά τέτοιου είδους συμμαχίες θυμίζουν συμμαχία των λύκων με τα πρόβατα. Οι αδύναμες χώρες δένονται στο άρμα του ΔΝΤ φοβούμενες ότι η απομόνωση καθιστά ευάλωτες τις οικονομίες τους.

Το ΔΝΤ όσες φορές χρειάζεται να επέμβει για να "βοηθήσει" χώρες σε κρίση, ναι μεν δανείζει με σχετικά χαμηλό επιτόκιο, αλλά ταυτόχρονα επιβάλει όρους που σκοπό έχουν -μεταξύ άλλων- να διευκολύνουν την εξαγορά εθνικού πλούτου από επιχειρήσεις αμερικανικών -και όχι μόνο- ενδιαφερόντων.