Σε μια προσπάθεια να ορίσουμε την κοινή λογική ανατρέχουμε στη Wikipedia:
Κοινή λογική
Με τον όρο κοινή λογική εννοείται ο τρόπος αντίληψης των κανόνων της ζωής και της κοινωνίας που είναι αποδεκτές από τους πολλούς και κατά κανόνα αποβαίνουν ωφέλιμες σε αυτόν που τις εφαρμόζει. Κοινή λογική ονομάζουμε και το φαινόμενο αυτό, όπου καθε κοινωνία έχει σαν κατεστημένο, στον τροπο σκεψης (σαν μαζα), δηλαδή τα ήθη και τα έθιμα αλλά και τους Νόμους που η πλειοψηφία ακολουθεί, καθ' όσον οι κανόνες αυτοί απορρέουν από την κουλτουρα αυτή που οδηγεί σε εκμάθηση και συνήθειες συκεκριμένου τρόπου ζωής. Χάρις εις τους νόμους αυτούς εξασφαλίζεται η βιοσιμότητα των κοινωνιών. Οι κοινωνίες στις οποίες αναφέρεται το παρόν θέμα ποικίλουν, λαμβάνοντας υπ' όψιν το γεγονός ότι ο όρος "Κοινωνία" αντιπροσωπεύει μια Μητρόπολη η οποία και απαρτίζεται απο εκατομμύρια ανθρώπους - ή, πιο απλά, από μιά "πυρηνική" οικογένεια. Οι νόμοι αυτοί είναι ο σκελετός της κοινής λογικής αλλά όπως αναφέρθηκε εκ των προτέρων, για να έχουμε καλύτερη κατανόηση του ορισμού "κοινή λογική", πρέπει να κατανοήσουμε την κουλτούρα καθε ομαδας.
Επομένως, αν έπρεπε να σκιαγραφήσουμε την έννοια της “κοινής λογικής” με 3 σημεία, συμπεραίνουμε ότι:
Για να δούμε τί δεν συνιστά κοινή λογική, αντιστρέφουμε τα 3 παραπάνω συμπεράσματα:
Ένα χαρακτηριστικό του λόγου των υπερασπιστών της "δυτικής προοπτικής" της χώρας (ή αλλιώς τους περί της αστικής τάξης) στην εγχώρια δημόσια σφαίρα (πολιτικοί, δημοσιογράφοι, συγγραφείς κ.ά.) - ιδιαίτερα σε αυτά τα σχεδόν 2 χρόνια της μετά-Μνημονίου εποχής - είναι η επίκληση της “κοινής λογικής”:
Η Ντόρα Μπακογιάννη σε συνέντευξή της στον Μπάμπη Παπαδημητρίου υποστηρίζει την παράταση της κυβέρνησης Παπαδήμου μέχρι το τέλος της 4ετίας καθ'ότι κάτι τέτοιο "είναι κοινή λογική”.
Ο Αλέξης Παπαχελάς, υποστήριζε (τουλάχιστον όταν το ΛΑΟΣ έδειχνε να έχει δημοσκοπική επιρροή κοντά στο 9%) ότι η “επιτυχία” του Καρατζαφέρη οφείλεται στη σύνταξή του με την “κοινή λογική” και προσέθετε ότι αυτή η ανοδική πορεία ενισχύεται από την ύπαρξη “υπεύθυνων” ατόμων γύρω του. Βέβαια από τότε που η δημοσκοπική επιρροή του ΛΑΟΣ έχει πέσει στο 2-3%, ο Αλέξης Παπαχελάς δεν ερμήνευσε αν αυτό σήμερα οφείλεται σε κάποια παρέκκλιση της πολιτικής του ΛΑΟΣ από την κοινή λογική, ή αν μειώθηκε υπευθυνότητα του επιτελείου του. Ωσάν δηλαδή η κοινωνία να “επιβράβευσε” την υπεύθυνση στάση του ΛΑΟΣ. Άραγε τώρα, που ο κύριος όγκος ψηφοφόρων του ΛΑΟΣ έχει μετατοπιστεί προς τη Χρυσή Αυγή, ενδέχεται ο Αλέξης Παπαχελάς να τολμήσει αντίστοιχες ερμηνείες του φαινομένου;
Ο Πάσχος Μανδραβέλης σε όλα του τα άρθρα αυθαίρετα κατατάσσει τις προσωπικές του απόψεις στην “κοινή λογική”
Ο Κωνσταντίνος Μπογδάνος προ μηνών από το ραδιόφωνο, απαντώντας σε μήνυμα ακροατή, ο οποίος υποστήριζε πως το Μνημόνιο και η απορρέουσα από αυτό πολιτική είναι αποτέλεσμα συνομωσίας “σκοτεινών” τραπεζικών και υπερεθνικών κέντρων, ανταπάντησε – δήθεν αφοπλιστικά – θέτοντας το δίλημμα ότι ακόμα κι έτσι να είναι, εμείς θέλουμε άραγε να συνταχθούμε με τους ισχυρούς ή με την απομόνωση;
(Ευτυχώς που δεν ήταν ο Κωνσταντίνος Μπογδάνος που έλαβε το τελεσίγραφο του Ντούτσε το 1940 που θα τον καλούσε είτε σε συστράτευση με τον άξονα είτε σε αντιμετώπιση των συνεπειών. Τί θα απαντούσε εκεί άραγε βάσει του ανωτέρω σκεπτικού; Σημειωτέον, η Ελλάδα υπήρξε η μόνη χώρα που προέβαλε καθολική αντίσταση στη φασιστική εισβολή - επέλεξε δηλαδή την "απομόνωση".)
Ο Στέφανος Μάνος είναι ο "πατριάρχης" της θεωρίας περί "κοινής λογικής".
Βλέπουμε λοιπόν ότι κατά έναν περίεργο τρόπο η “κοινή λογική” πάντα βρίσκεται με την πλευρά της “δυτικόστροφης” (ας το θέσουμε σχηματικά) όχθης και, επίσης, πάντα έρχεται σε σύγκρουση με την “παλαβομάρα” των – πλειοψηφούντων – διαμαρτυρόμενων. Κοινή λογική στις (πλέον εύρωστες σε παγκόσμια κλίμακα) ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν είναι το να διατίθενται άδεια οικήματα για τους ολοένα περισσότερους άστεγους, δεν είναι το να γίνονται κινήσεις για την καταπολέμηση της εκρηκτικής ανεργίας των νέων (εκτός φυσικά της συνεχούς μείωσης του προτεινόμενου μισθού), δεν είναι ο έλεγχος της ανασφάλιστης εργασίας.
Σκοπός του παρόντος blog ουδέποτε υπήρξε η ξερή σύνταξη με κάποιο μπλοκ, μνημονιακό ή αντιμνημονιακό. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι λόγω κρίσης και Μνημονίου επιβλήθηκαν κάποιες εύστοχες ρυθμίσεις, πχ η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων, η ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων.
Εκείνο που τίθεται προς προβληματισμό είναι το κατά πόσο νομιμοποιείται ο οποιοσδήποτε πόλος εξουσίας (πολιτικοί, δημοσιογράφοι κλπ) να βρίσκεται στα κάγκελα καταγγέλοντας διάφορες καταστάσεις (ενίοτε νοσηρές) επικαλούμενος την "κοινή λογική", κουνώντας το δάκτυλο με την κατακλείδα “δεν είμαστε Ευρώπη”;
Άραγε θέλουμε να είμαστε Ευρώπη; Ως “Ευρώπη” βαφτίζουν συνήθως τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αγγλία, τις Σκανδιναβικές χώρες. Το ερώτημα είναι: “Ακόμα κι αν θέλαμε, μπορούμε να γίνουμε Ευρώπη;” Μπορεί κάποιος με το στανιό να επιβάλει σε μια κοινωνία τις νόρμες άλλων κοινωνιών;
Πράγματι, κάποιες χώρες της Ευρώπης τα έχουν καταφέρει καλύτερα από άλλες – και αυτό δεν αφορά μόνο σε οικονομικά μεγέθη, αλλά και σε επίπεδο κοινωνικού κράτους. Ας πάρουμε το παράδειγμα των Σκανδιναβικών χωρών. Έστω ότι θέλουμε ξαφνικά να γίνουμε Σουηδία. Είναι άραγε θέμα απόφασης; Μπορεί μια χώρα να μπει σε ένα βεστιάριο και να φορέσει τη “στολή” μιας άλλης χώρας που θα λειτουργήσει ως μοντέλο; Αν υποθέταμε ότι η χώρα-μοντέλο ήταν η Ελλάδα, θα μπορούσε εν μία νυκτί η σουηδική κοινωνία να προσαρμοστεί στο ελληνικό μοντέλο; Της a-la-carte τήρησης των νόμων, της ωφελιμιστικής αντίληψης για την κοινωνική συνύπαρξη, της (ανατολίτικης και χαλαρής) θεμιτής ή της (με δόλο) αθέμιτης συναλλαγής μεταξύ 2 πλευρών;
Ένα βασικό πρόβλημα στη διαχείριση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους είναι ότι δοκιμάζονται “εργαλεία” για την αντιμετώπισή της που αγνοούν την ιστορική διαδρομή των κοινωνιών. Εφαρμόζονται στην ελληνική κοινωνία, του πλέον πρόσφατου (στην Ευρωπαϊκή Ένωση) εμφυλίου, της βαρειάς "οθωμανική" κληρονομιά, οι ίδιες λύσεις που προκρίθηκαν στην πρώην αποκιοκρατούμενη Αργεντινή ή στην πρώην σοσιαλιστική Ρουμανία. Παρατηρούμε λοιπόν ότι οι υπερεθνικές ελίτ προσπερνούν (;) τα κοινωνικά και ιστορικά συμφραζόμενα, αφελώς προσηλωμένες στο επιθυμητό αποτέλεσμα που φυσικά δεν έρχεται.
Εν όψει των βουλευτικών εκλογών, παρατηρούμε ότι εκείνο το οποίο αποδοκιμάζει η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας δεν είναι τόσο η ουσία των μεταρρυθμίσεων. Η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας, λιγότερο ή περισσότερο, υπήρξε διαμαρτυρόμενη για τα φαινόμενα διαφθοράς στις συναλλαγές με το Δημόσιο, για την αναξιοκρατική λειτουργία του κράτους, για την πελατειακή λογική των κομμάτων. Εκείνο στο οποίο αντιδρά η ελληνική κοινωνία είναι το αλαζονικό ύφος της πολιτικής τάξης ("μαζί τα φάγαμε"), η ταχύτητα εφαρμογής πολύ σκληρών μέτρων, η αδιαφορία για τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις, η ανυπαρξία πρόβλεψης προς αντιμετώπιση των επιπτώσεων. Εν ολίγοις, η κυρίαρχη (και επιβαλόμενη) αντίληψη της κοινωνικής ζωής με όρους λογιστικής, όπου τα πάντα κρίνονται βάσει του οικονομικού αποτελέσματος.
Με αυτό σαν δεδομένο βλέπουμε ότι το εκλογικό σώμα παρουσιάζει σε πρωτοφανή βαθμό την τάση της "αρνητικής" ψήφου - ψηφίζοντας κόμματα που δεν πρόκειται ή/και που δεν θέλουν να συμμετέχουν στη διακυβέρνηση της χώρας. Αν πρέπει να αναγνωρίσουμε ένα καλό στο παρελθόν σύστημα του δικομματισμού, είναι ότι η ψήφος σε κάποιο από τα 2 τέως μεγάλα κόμματα ήταν βασικά "θετική". Το βέβαιο είναι εξαιτίας της κρίσης χρέους η – αστική έστω – δημοκρατία δοκιμάζεται. Αλλά και η έκβαση αυτής της δοκιμασίας θα κριθεί από την όποια “κοινή λογική” επιδείξουμε ως σύνολο.
Κοινή λογική
Με τον όρο κοινή λογική εννοείται ο τρόπος αντίληψης των κανόνων της ζωής και της κοινωνίας που είναι αποδεκτές από τους πολλούς και κατά κανόνα αποβαίνουν ωφέλιμες σε αυτόν που τις εφαρμόζει. Κοινή λογική ονομάζουμε και το φαινόμενο αυτό, όπου καθε κοινωνία έχει σαν κατεστημένο, στον τροπο σκεψης (σαν μαζα), δηλαδή τα ήθη και τα έθιμα αλλά και τους Νόμους που η πλειοψηφία ακολουθεί, καθ' όσον οι κανόνες αυτοί απορρέουν από την κουλτουρα αυτή που οδηγεί σε εκμάθηση και συνήθειες συκεκριμένου τρόπου ζωής. Χάρις εις τους νόμους αυτούς εξασφαλίζεται η βιοσιμότητα των κοινωνιών. Οι κοινωνίες στις οποίες αναφέρεται το παρόν θέμα ποικίλουν, λαμβάνοντας υπ' όψιν το γεγονός ότι ο όρος "Κοινωνία" αντιπροσωπεύει μια Μητρόπολη η οποία και απαρτίζεται απο εκατομμύρια ανθρώπους - ή, πιο απλά, από μιά "πυρηνική" οικογένεια. Οι νόμοι αυτοί είναι ο σκελετός της κοινής λογικής αλλά όπως αναφέρθηκε εκ των προτέρων, για να έχουμε καλύτερη κατανόηση του ορισμού "κοινή λογική", πρέπει να κατανοήσουμε την κουλτούρα καθε ομαδας.
Επομένως, αν έπρεπε να σκιαγραφήσουμε την έννοια της “κοινής λογικής” με 3 σημεία, συμπεραίνουμε ότι:
- η κοινή λογική, προκειμένου να μπορεί να προσδιορίζεται ως “κοινή” θα πρέπει να είναι και η λογική των πολλών
- πρόκειται για το σύνολο εκείνων των κοινωνικών όρων που κατά κανόνα αποβαίνουν ωφέλιμες σε αυτόν που τις εφαρμόζει
- για την πλήρη κατανόηση της “κοινής λογικής” σε μια δεδομένη κοινωνία θα πρέπει να λαμβάνουμε υπ'όψη την κουλτούρα της εκάστοτε κοινωνίας και τις συνήθειες ενός συγκεκριμένου τρόπου ζωής.
Για να δούμε τί δεν συνιστά κοινή λογική, αντιστρέφουμε τα 3 παραπάνω συμπεράσματα:
- η θεωρία μιας μειοψηφίας δεν μπορεί να οριστεί ως “κοινή λογική”
- κοινωνικές συμβάσεις που δεν αποβαίνουν ωφέλιμες για εκείνους που τις εφαρμόζουν δεν μπορούν (κατά κανόνα) να κατατάσσονται στην κοινή λογική
- κοινωνικές συμβάσεις που δεν συνάδουν με την κουλτούρα ενός συνόλου και τις συνήθειες ενός συγκεκριμένου τρόπου ζωής, επίσης δεν μπορούν να κατατάσσονται στην κοινή λογική
Ένα χαρακτηριστικό του λόγου των υπερασπιστών της "δυτικής προοπτικής" της χώρας (ή αλλιώς τους περί της αστικής τάξης) στην εγχώρια δημόσια σφαίρα (πολιτικοί, δημοσιογράφοι, συγγραφείς κ.ά.) - ιδιαίτερα σε αυτά τα σχεδόν 2 χρόνια της μετά-Μνημονίου εποχής - είναι η επίκληση της “κοινής λογικής”:
Η Ντόρα Μπακογιάννη σε συνέντευξή της στον Μπάμπη Παπαδημητρίου υποστηρίζει την παράταση της κυβέρνησης Παπαδήμου μέχρι το τέλος της 4ετίας καθ'ότι κάτι τέτοιο "είναι κοινή λογική”.
Ο Αλέξης Παπαχελάς, υποστήριζε (τουλάχιστον όταν το ΛΑΟΣ έδειχνε να έχει δημοσκοπική επιρροή κοντά στο 9%) ότι η “επιτυχία” του Καρατζαφέρη οφείλεται στη σύνταξή του με την “κοινή λογική” και προσέθετε ότι αυτή η ανοδική πορεία ενισχύεται από την ύπαρξη “υπεύθυνων” ατόμων γύρω του. Βέβαια από τότε που η δημοσκοπική επιρροή του ΛΑΟΣ έχει πέσει στο 2-3%, ο Αλέξης Παπαχελάς δεν ερμήνευσε αν αυτό σήμερα οφείλεται σε κάποια παρέκκλιση της πολιτικής του ΛΑΟΣ από την κοινή λογική, ή αν μειώθηκε υπευθυνότητα του επιτελείου του. Ωσάν δηλαδή η κοινωνία να “επιβράβευσε” την υπεύθυνση στάση του ΛΑΟΣ. Άραγε τώρα, που ο κύριος όγκος ψηφοφόρων του ΛΑΟΣ έχει μετατοπιστεί προς τη Χρυσή Αυγή, ενδέχεται ο Αλέξης Παπαχελάς να τολμήσει αντίστοιχες ερμηνείες του φαινομένου;
Ο Πάσχος Μανδραβέλης σε όλα του τα άρθρα αυθαίρετα κατατάσσει τις προσωπικές του απόψεις στην “κοινή λογική”
Ο Κωνσταντίνος Μπογδάνος προ μηνών από το ραδιόφωνο, απαντώντας σε μήνυμα ακροατή, ο οποίος υποστήριζε πως το Μνημόνιο και η απορρέουσα από αυτό πολιτική είναι αποτέλεσμα συνομωσίας “σκοτεινών” τραπεζικών και υπερεθνικών κέντρων, ανταπάντησε – δήθεν αφοπλιστικά – θέτοντας το δίλημμα ότι ακόμα κι έτσι να είναι, εμείς θέλουμε άραγε να συνταχθούμε με τους ισχυρούς ή με την απομόνωση;
(Ευτυχώς που δεν ήταν ο Κωνσταντίνος Μπογδάνος που έλαβε το τελεσίγραφο του Ντούτσε το 1940 που θα τον καλούσε είτε σε συστράτευση με τον άξονα είτε σε αντιμετώπιση των συνεπειών. Τί θα απαντούσε εκεί άραγε βάσει του ανωτέρω σκεπτικού; Σημειωτέον, η Ελλάδα υπήρξε η μόνη χώρα που προέβαλε καθολική αντίσταση στη φασιστική εισβολή - επέλεξε δηλαδή την "απομόνωση".)
Ο Στέφανος Μάνος είναι ο "πατριάρχης" της θεωρίας περί "κοινής λογικής".
Βλέπουμε λοιπόν ότι κατά έναν περίεργο τρόπο η “κοινή λογική” πάντα βρίσκεται με την πλευρά της “δυτικόστροφης” (ας το θέσουμε σχηματικά) όχθης και, επίσης, πάντα έρχεται σε σύγκρουση με την “παλαβομάρα” των – πλειοψηφούντων – διαμαρτυρόμενων. Κοινή λογική στις (πλέον εύρωστες σε παγκόσμια κλίμακα) ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν είναι το να διατίθενται άδεια οικήματα για τους ολοένα περισσότερους άστεγους, δεν είναι το να γίνονται κινήσεις για την καταπολέμηση της εκρηκτικής ανεργίας των νέων (εκτός φυσικά της συνεχούς μείωσης του προτεινόμενου μισθού), δεν είναι ο έλεγχος της ανασφάλιστης εργασίας.
Σκοπός του παρόντος blog ουδέποτε υπήρξε η ξερή σύνταξη με κάποιο μπλοκ, μνημονιακό ή αντιμνημονιακό. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι λόγω κρίσης και Μνημονίου επιβλήθηκαν κάποιες εύστοχες ρυθμίσεις, πχ η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων, η ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων.
Εκείνο που τίθεται προς προβληματισμό είναι το κατά πόσο νομιμοποιείται ο οποιοσδήποτε πόλος εξουσίας (πολιτικοί, δημοσιογράφοι κλπ) να βρίσκεται στα κάγκελα καταγγέλοντας διάφορες καταστάσεις (ενίοτε νοσηρές) επικαλούμενος την "κοινή λογική", κουνώντας το δάκτυλο με την κατακλείδα “δεν είμαστε Ευρώπη”;
Άραγε θέλουμε να είμαστε Ευρώπη; Ως “Ευρώπη” βαφτίζουν συνήθως τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αγγλία, τις Σκανδιναβικές χώρες. Το ερώτημα είναι: “Ακόμα κι αν θέλαμε, μπορούμε να γίνουμε Ευρώπη;” Μπορεί κάποιος με το στανιό να επιβάλει σε μια κοινωνία τις νόρμες άλλων κοινωνιών;
Πράγματι, κάποιες χώρες της Ευρώπης τα έχουν καταφέρει καλύτερα από άλλες – και αυτό δεν αφορά μόνο σε οικονομικά μεγέθη, αλλά και σε επίπεδο κοινωνικού κράτους. Ας πάρουμε το παράδειγμα των Σκανδιναβικών χωρών. Έστω ότι θέλουμε ξαφνικά να γίνουμε Σουηδία. Είναι άραγε θέμα απόφασης; Μπορεί μια χώρα να μπει σε ένα βεστιάριο και να φορέσει τη “στολή” μιας άλλης χώρας που θα λειτουργήσει ως μοντέλο; Αν υποθέταμε ότι η χώρα-μοντέλο ήταν η Ελλάδα, θα μπορούσε εν μία νυκτί η σουηδική κοινωνία να προσαρμοστεί στο ελληνικό μοντέλο; Της a-la-carte τήρησης των νόμων, της ωφελιμιστικής αντίληψης για την κοινωνική συνύπαρξη, της (ανατολίτικης και χαλαρής) θεμιτής ή της (με δόλο) αθέμιτης συναλλαγής μεταξύ 2 πλευρών;
Ένα βασικό πρόβλημα στη διαχείριση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους είναι ότι δοκιμάζονται “εργαλεία” για την αντιμετώπισή της που αγνοούν την ιστορική διαδρομή των κοινωνιών. Εφαρμόζονται στην ελληνική κοινωνία, του πλέον πρόσφατου (στην Ευρωπαϊκή Ένωση) εμφυλίου, της βαρειάς "οθωμανική" κληρονομιά, οι ίδιες λύσεις που προκρίθηκαν στην πρώην αποκιοκρατούμενη Αργεντινή ή στην πρώην σοσιαλιστική Ρουμανία. Παρατηρούμε λοιπόν ότι οι υπερεθνικές ελίτ προσπερνούν (;) τα κοινωνικά και ιστορικά συμφραζόμενα, αφελώς προσηλωμένες στο επιθυμητό αποτέλεσμα που φυσικά δεν έρχεται.
Εν όψει των βουλευτικών εκλογών, παρατηρούμε ότι εκείνο το οποίο αποδοκιμάζει η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας δεν είναι τόσο η ουσία των μεταρρυθμίσεων. Η πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας, λιγότερο ή περισσότερο, υπήρξε διαμαρτυρόμενη για τα φαινόμενα διαφθοράς στις συναλλαγές με το Δημόσιο, για την αναξιοκρατική λειτουργία του κράτους, για την πελατειακή λογική των κομμάτων. Εκείνο στο οποίο αντιδρά η ελληνική κοινωνία είναι το αλαζονικό ύφος της πολιτικής τάξης ("μαζί τα φάγαμε"), η ταχύτητα εφαρμογής πολύ σκληρών μέτρων, η αδιαφορία για τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις, η ανυπαρξία πρόβλεψης προς αντιμετώπιση των επιπτώσεων. Εν ολίγοις, η κυρίαρχη (και επιβαλόμενη) αντίληψη της κοινωνικής ζωής με όρους λογιστικής, όπου τα πάντα κρίνονται βάσει του οικονομικού αποτελέσματος.
Με αυτό σαν δεδομένο βλέπουμε ότι το εκλογικό σώμα παρουσιάζει σε πρωτοφανή βαθμό την τάση της "αρνητικής" ψήφου - ψηφίζοντας κόμματα που δεν πρόκειται ή/και που δεν θέλουν να συμμετέχουν στη διακυβέρνηση της χώρας. Αν πρέπει να αναγνωρίσουμε ένα καλό στο παρελθόν σύστημα του δικομματισμού, είναι ότι η ψήφος σε κάποιο από τα 2 τέως μεγάλα κόμματα ήταν βασικά "θετική". Το βέβαιο είναι εξαιτίας της κρίσης χρέους η – αστική έστω – δημοκρατία δοκιμάζεται. Αλλά και η έκβαση αυτής της δοκιμασίας θα κριθεί από την όποια “κοινή λογική” επιδείξουμε ως σύνολο.
RSS Feed